Bir kaka tutma hikayesi...

"Oğlum 33 aylık. Çoklu besin alerjisi ile dünyaya geldi.  Doğduğundan beri hem ben emzirme dönemim de hem oğlum ek gıda döneminde bir çok besin diyeti yaptık. Ara ara gaz sıkışmaları ve kabızları oluyordu. En son 28 aylıkken bir gaz sıkışması ve kabızlık ile hastane gittik.  Doktorumuz irritabl bağırsak sendromu teşhisi koydu. O süreçte lavman, Dup... şurup kullanmaya başladık ve sonrasın da poposunda oluşan çatlak sebebi ile kaka tutma davranışı oluşmaya başladı. Kakası geldiğinde koşturuyor, uyumak istiyor. kıvranıyor. ter döküyor.  Kakası yumuşak bile olsa hiçbir şekilde yapmak istemiyordu. O süreçte büyük bir bebeği bezleyip içine oyun hamurundan kaka diye koyup bezliyorduk. Kahverengi oyun hamurundan oyunlar oynadık. Kitapler okuduk ve o dönem kakadan çok bahsettiğimiz için süreç bir türlü düzelmedi. En sonunda bir pedagog ile görüştüm. Artık evde kaka konusundan bahsetmemiz gerektiğini söyledi ve süreç bu şekilde ilerledi. Yaklaşık 2 ay sonunda düzene girdi ve artık kendi kendine bezine her sabah kahvaltıdan sonra kaka yapmaya başladı. Her şey normale dönmüştü. Şuan oğlum aylık ve tuvalet eğitimine başladık. Tekrar kaka tutma sorunumuz nüksetti ve ben kitaplara başvurdum. Kakasını yaparsa rahatlayacağını konuştum. Fakat 3 hafta oldu eğitime başlayalı çişini tuvaletine yapıyor fakat kakasını ısrarla yapmıyor. Şurup kullanıyoruz ki kakasını tuttuğu için sert çıkıp canı acımasın diye fakat bir türlü kakasını yapmıyor. Bez teklif ettim ona da yapmıyor, tutuyor. Çok fenalaşınca kakasını altına yapıyor ve süreç böyle ilerliyor. Tabi ki de daha önce yaşadığımız sağlık sorunları ve kaka tutma problemi olduğu için bu süreçte çok kaygılandım ve ona yansıttım.  Ben evde nasıl ilerleyeceğim bilmiyorum. 7/24 kucağıma gelmek istiyor sürekli ağlıyor, kıvranıyor. Sürekli öfkeli, vuruyor,  ağlıyor.  Huyu suyu değişti. Hiçbir şeyden ailecek keyif alamaz hale geldik."

Benzer kaka tutma hikayesine sahip olanlar neler yapabilir gelin birlikte bakalım.

Öncelikle tıbbi geçmişi olan çocukların ailelerine bir kaç cümle yazmak isterim. Çocuğunuz zorlu tıbbi bir geçmişle dünyaya gelmiş ve hayatının ilk yıllarında onu beslemek ve bakmak sizi zorlamış olabilir. Ancak bu zorlukları sürekli çantanızda taşımayın. Eğer tıbbi olarak çocuğunuz sağlıklıysa, geçmiş geçmişte kaldı diyerek bugüne odaklanmanızı ve omzunuzdaki geçmiş hastalık yüklerini bırakmanızı tavsiye ederim. Ebeveynler sürekli yaşanan sağlık sorunları düşünerek hareket ettiklerinde çoğunlukla çocukların yüksek tepkiler vermelerine neden olurlar. Örneğin, hastalanmasın, yesin, büyüsün diye sürekli beslenmek istenen çocuklar ciddi yemek reddeden çocuklara dönüşür. Sağlıklı değil yemesin diye kaçırdığımız yiyeceklere karşı aşırı istek duyan çocuklara da dönüşebilirler. Benzer durum kaka tutma için de geçerlidir. Çocuğunuzun tıbbi geçmişini hep yanında taşıdığınızda tuvalet eğitimi gibi kritik bir döngüde çocuğunuzun ihtiyaç duyduğu doğru duygusal desteği sağlayamaz hale gelebilirsiniz. 

Evet kabul ediyorum! Halen tıbbi komplikasyonlar varsa hassasiyetimizi koruyalım, dikkatimizi doktorların önerilerine verelim ancak karşımızdakinin de bir insan olduğunu, bir psikolojiye sahip olduğunu ve yaşadığı komplikasyonların en çok onu zorladığını unutmayalım ve olayları, süreçleri çocuğumuzun gözünden görüp yönetmeye çalışalım.

Kaka tutan çocuğa sakın lavman yapmayın! Kaka tutan çocuğa sakın lavman yapmayın!

KAKA TUTAN ÇOCUKLAR SANCI ANINDA NE İSTİYORSA O İHTİYACINI KARŞILAYIN

"7/24 kucağıma gelmek istiyor sürekli ağlıyor, kıvranıyor. Sürekli öfkeli, vuruyor,  ağlıyor. Huyu suyu değişti" 

Yukarıdaki hikayede yer alan bu cümle ile devam edelim!

Kaka tutan çocuklar hem duygusal hem de fiziksel olarak yüksek zorlanma ve stres altındadırlar. Hem çektikleri acı hem de çevreden aldıkları uyaranlar stres altında yüksek kaygı duymalarına neden olur. Çocuklar yaşadıkları stresi, korkuyu, kaygıyı sözlerle anlatamazlar ama davranışlarıyla gösterirler. Buradaki çocuğumuz anne kucağına gelmek isteyerek aslında annesine 'Çok zorlanıyorum, korkuyorum, sana ihtiyacım var" demek istiyor.

Ağlama ve kıvranma çektiği bir acının sonucu.

Peki ya öfkesi ve vurması? 

"Beni anlamıyorsunuz, beni anlayın" demek istiyor. Çocuklar fiziksel acı altında duygusal zorlanma yaşadıklarında çevrelerindeki nesne ve kişileri bu acıyı yansıtırlar. Bunun yolu da çoğunlukla vurmaktır. Kimi çocuk çimdikler, kimisi ısırır ama çoğunluğu vurur. 

Bu noktada çocuğunuza vurma, bağırma, kızma demek işleri daha da kötüleştirir. Bunun yerine ona hissettiklerini geri yansıtacak cümleler kurmanız gerekir. 

"Kakan geldi, canın acıyor seni anlıyorum", "Kakan geldi, korkuyorsun seni anlıyorum" demek gerekir. Bunu yaparken samimi olmak, gerçekten onun hissettiklerini anlamak gerekir.

Çocuğunuz kaka sancısı çektiği anlarda ne yapmanızı istiyorsa ona o desteği sunmalısınız. Bu kaka tutma hikayesinde olduğu gibi eğer çocuğunuz kaka sancısı çektiği anlarda kucağınıza gelmek istiyorsa onu kucağınız alın, sevin, öpün, koklayın, sevdiği şarkıları mırıldanın. Anne sütü alıyor ve meme emmek istiyorsa kesinlikle izin verin. Bu tür fiziki temas içeren destekler çocuğunuzun en güçlü duygusal kalkanıdır. Bu kalkan sayesinde kaka korkusunu yeneceğini unutmayın.

KAKA TUTAN ÇOCUKLARI KONUŞARAK İKNA ETMEYE ÇALIŞMAYIN 

Gelelim kaka tutan çocuğa sahip ailelerin en çok yaptıkları hataya!

Konuşmak! Sürekli çocukla kaka hakkında konuşmak ve onu tuvalete götürmeye ikna etmeye çalışmak!

Kesin bilgidir! Yetişkinlerin sürekli konuşması asla işe yaramaz hatta işlerin daha karmaşık ve uzun sürmesine neden olur. Bu nedenle kaka tutan bir çocuğunuz varsa ve siz onu sürekli konuşarak ikna etmeye çalışıyorsanız bugünden tezi yok SUSUN! 

Çocukların dili konuşmak değil oyundur! Çocuklarınızla oyunlar oynayın, onlara tuvalet alışkanlığını kazandıracak oyunları hayatınıza sorun. Bunları nasıl yapacağınız bilmiyorsanız SİZLER İÇİN HAZIRLADIĞIM KAKA TUTMAYI ÖNLEME REHBERİ'Nİ SATIN ALABİLİRSİNİZ! Rehbere ulaşmak için tek yapmanız gereken [email protected] adresine iletişim bilgilerinizin olduğu bir mail atmak. 

ÇOCUĞUM KAKA TUTMAYI BIRAKMIŞTI TUVALET EĞİTİMİNE BAŞLAYINCA YENİDEN KAKA TUTMAYA BAŞLADI NE YAPACAĞIM?

Gelelim bu hikayedeki en kritik nokta olan 'tekrarlayan kaka tutma' durumuna!

Çocuklar genelde 2 yaş civarında kaka tutarlar. Burada kaka tutmanın nedeni kakanın yarattığı karın ağrısı, çıkış sırasında yaşanan acı vb'dir. Çocuklar bu hissettikleri acı ve ağrı nedeniyle kakayı tutmak, acıyı durdurmak isterler. Tutmanın sürdüğü süre boyunca da bunu başarırlar. Taki dışkılama sınırına ulaşana dek.

Bu aşamada bez kullanırken korku eğer yanlış bir bakım veren müdahalesi yoksa geçer. Çocuklar kakayı, acıyı, ağrıyı kontrol etmeyi öğrendikleri gibi bir süre sonra kaka yapmanın hazzını da öğrenmeye başlarlar. 

Peki ya tuvalet eğitimi başlayınca geri gelen kaka korkusu?

Burada korkunun nedeni sadece acı değildir.

- Vücuttan bir parçanın çıkışı ve yok oluşu,

- Daha önce hijyenik olmadığı gerekçesiyle dokunmasına bile izin verilmeyen klozete oturma zorunluluğu

- Bakım verenin sürekli çişin var mı, kakan var mı, tuvalete gidelim mi? uyarıları

Çocuklar neden kaka tutar? Nedenini öğrenmeden çözüm aramayın! Çocuklar neden kaka tutar? Nedenini öğrenmeden çözüm aramayın!

- Bezsiz bedenlerine alışmakta zorlanma

- İdrar kaçırma sonrası çevreden aldıkları tepki ve uyaranlar 

gibi pek çok nedenle kaka yapmaktan korkar hale gelirler. 

KAKA SANCISI TUTMADAN ÖNCE DUYGUSAL DESTEK VERİN

Bu aşamada çocuklara duygusal destek vermenin şart olduğunu bilin. Bu desteği çocuğunuz ihtiyaç duymadan önce ona sağlayın. Kaka tutmayı bitirmenin en kolay yolunun krizden önce sağladığınız duygusal destek olduğunu unutmayın. Oyun, fiziksel aktivite, kaliteli iletişim ve zaman çocukların bu tür zorlu evrelerden daha güçlü çıkmalarını sağlar.

Son bir not! Çocuklarınıza tuvalet alışkanlığı kazandırmaya başlamadan önce onların seveceği, oynayabileceği lazımlıklar alın ve tuvalet eğitimine başlamadan önce onu bir oyun malzemesi olarak kullanın. Bırakın çocuğunuzun odasına. Bir ayıcık koyun üzerine. Ara ara ayıcık tuvalete gitsin, onun temizliğini yapın ve oyunlar oynayın. Bu sayede çocuğunuz tuvalet alışkanlığı kazanırken hakim olduğu bir nesneyle temas etsin. Bu temas onun tuvaletin kendisinden korkmamasını sağlamanın en kolay yoludur.

Kaka tutmayla sonuçlanmayan bir tuvalet eğitimi için ne yapmanız gerektiğini bilmiyorsanız SİZLER İÇİN HAZIRLADIĞIM KAKA TUTMAYI ÖNLEME REHBERİ'Nİ SATIN ALABİLİRSİNİZ! Rehbere ulaşmak için tek yapmanız gereken [email protected] adresine iletişim bilgilerinizin olduğu bir mail atmak. 

Editör: Deniz Temur