“10 aylık bir oğlum var. 7.5 kilo ve 71 santim boyu var. Kilosu çok geri kaldı. Hasta oldu, ameliyat oldu gözünden. O yüzden gelişimi hep geri kaldı. Kilo aldırmak için kaç öğün vermem gerekir. Yemek yiyor yemiyor değil ama iştahsızlık yok ara ara oluyor ama o da normal. Anne sütü alıyor. Gündüz bir veya iki kere onun dışında ek gıda veriyorum. Ama kilo almıyor. Bunu nasıl çözebiliriz. Herhangi bir vitamin vermem gerekiyor mu?”
Erken dönem hastalıkları çocukların gelişim evrelerini sekteye uğratabilir. Ancak hastalıklar ve etkileri ortadan kalktıktan sonra o günleri düşünmemek ileriye bakmak gerekir. Çünkü çocuklar özellikle de 1 yaş öncesi hızlı değişimler yaşarlar. Ne yedikleri ne uyudukları 1 aydan daha uzun süre istikrar göstermez. Eğer geçmişteki kaygılarla bugün çocuğunuza bakarsanız yorulur ve yanılırsınız. Bu nedenle ilk tavsiyem zorlu günleri unutun ve çocuğunuzun bugünkü ihtiyaçlarına odaklanın.
İkincisi kilo alımı hastalıklar sözkonusu olunca yavaşlayabilir durabilir bu çok normal bir tablo. Şuan için boyu da kilosu da ideal sınırlar içindeyse kaygı duymayın. Sizin gözünüze çocuğunuzun zayıf görünmesi rahatsızlık vermesin.
Bir diğer nokta çocuklar doğduklarında hızlı kilo alırlar sonra 1 yaşa doğru kilo alımı azalır. 10 aylık bir çocukta bu yavaşlama döngüsü yavaş yavaş başlar. 1 yaşından sonra yılda 2 kilo bile alması normal kabul edilir. Altında belirlenmiş bir neden olmaksızın kilo kaybı olmadığı sürece 1 yaşından sonra büyüme göstergesi olarak boy uzaması esas alınır. Bundan sonra kiloya değil uzama egrisine dikkat kesilin. Orada olması gereken aralıkları mutlaka çocuk doktorunuzla görüşün. Daha sağlıklı değerlendirme olacaktır.
ÇOCUĞUMA NE KADAR EK GIDA VERMELİYİM?
1 yaş öncesi ek besin döneminde yapılan en büyük hata çocuğa kilo aldırmak için daha fazla yemek yedirmektir. Çocuklara 6-9 ay arası toplam günlük 2 çay bardağından fazla ek gıda önerilmemektedir. 9-12 ay arasında da katı gıda miktarı 3 çay bardağını geçmemeli. Eğer toplamda bu miktarlardan fazla besinle çocuğunuzu besliyorsanız hazım zorlukları çeker ve anne sütünü reddeder. Oysa ki anne sütü 1 yaş öncesi ana besin maddesidir. Yiyecekler ise ek gıdadır. Onları yemeye alıştırmak için geçirmeliyiz bu süreci.
ÇOCUĞUM KİLO ALSIN DİYE DAHA FAZLA EK GIDA YEDİRMEYE ÇALIŞMAYIN
Kilo alımına gelince bu yaş grubunda bir çocuğa daha fazla yemek yedirerek kilo aldıramazsınız. Teknik olarak bunun 2 nedeni var. Birinci çocukların mideleri kendi yumrukları kadardır. Bu nedenle sağlıklı olan mide kapasitelerine uygun öğünler yemeleridir. Fazlasında ısrar ederseniz kusma ve yemek reddi başlar. Bu da kilo alımını engeller. Ikinci neden ise çocuğunuza dünyanın en faydalı çorbasını da verseniz anne sütünden aldığı kaloriyi alamaz. Örneğin 1 çay bardağı et suyu eklenmiş bir sebze çorbasının kalorisi aynı miktarda anne sütünün kalorisinden azdır. Ayrıca içindeki besin değerleri bakımından anne sütü açık ara öndedir. Bu nedenle verdiğiniz ek gıdanın miktarının anne sütü alımını baskılamayacak oranda olmasına özen gösterin.
AZALAN ANNE SÜTÜ NASIL ARTTIRILIR?
Sütünüz az diyen endişelenmeyin. 6nci aydan sonra süt emme sırasında salgılanmaya başlar. Doğum sonrasında olduğu gibi göğüslerde şişkinlik olması beklenmez. Sütü arttırmak için emzirin, basit el pompalarıyla sağma yapın, mutlaka proteinden zengin beslenin, fırsat buldukça dinlenin ve bol su tüketin. Bunlar sütünüzün kalitesini arttıracaktır bu da büyümeye destek verecektir.
BİBERON KULLANIMI MEME REDDİ NEDENİ OLABİLİR
Biberon kullanımı meme reddi nedeni olabilir. Eğer yukarıda bahsettiğim gibi sütünüzü kaliteli hale getirirseniz mama desteğini azaltabilirsiniz. Biberon yerine farklı yöntemlerle (pipetli bardaklar mesela) mama vermeniz de mümkün.
Kendi kendine yemek yemesi için özellikle de katı formlu yiyecekleri mama sandalyesinin tepsisine koyun. Kaşık ve tabakla sunmayın. Köfteleri hazırlayıp küçük parçalar halinde yada parmak gıdalar şekline getirip önüne bırakın. Yemese de dokunması oynaması için teşvik edin. Masadan parçaları siz alıp elinizle yemesi için sunun.
GELİŞME SADECE BOY VE KİLOYLA OLMAZ
Çocuğunuz artık büyüyor. 1 yaş sonrası yeme isteği daha da azalacaktır. Bu dönemden önce ne kadar çok lezzetle tanışmasını sağlarsanız sonrasında daha rahat ilerlersiniz. Farklı gıdalar farklı formlar ve yiyecekleri kendi kendine beslenmesini desteklemeniz çok önemli. Bir de artık ruhen beslenme ihtiyacı başlıyor. Onunla daha fazla sohbet etmenizi, oyunlar oynamanızı yemekten daha fazla önemsemeye başlayacaktır. Her şeyi bir oyun hâline getirip mutlu ve güvende hissetmelesini destekleyin.
Unutmayın gelişim sadece kilo-boy ölçülerinden ibaret değildir. Bilişsel gelişimi, psiko-sosyal gelişimi de çok önemlidir. Çocuğunuza bakarken gelişimini geniş bir bakışla değerlendirin. Kilosu az ama öğreniyor, uyuyabiliyor, mutlu, uyumlu vb özelliklerine bakın. Her şey yolundaysa çocuğunuz sağlıkla büyüyordur korkmayın.