Yemek seçen çocukları yeni yiyeceklere alıştırmak zor iş iş! Bu kabul ederek söze başlamakta fayda var. Ama imkansız değil!
Ben Deniz Temur. Çocuklarda yeme zorlukları üzerine danışmanlık veren bir Çocuk Gelişimsiciyim. Yüzlerce aileye ve yemekle ilişkisi bozulmuş çocuğa yardımcı oldum, olmaya da devam ediyorum. Yeni yiyecekleri denemeyi reddeden, tek tip beslenen çocuklara sahip danışanlarıma önerdiğim 'Çoklu tabak düzeni'ni bugün bu yazımla sizler için de anlatmak istedim.
Umarım faydalı olur! Gelin başlayalım...
ÇOCUKLAR ÖNCE GÖRÜR, DOKUNUR, ÖĞRENİR SONRA YERLER!
Çoklu tabak düzeni nedir, nasıl yapılır? sorusunun yanıtına geçmeden önce önemli bir detayı aktarmak isterim. Çocuklar için yemek yemek, beslenmeyi öğrenmek karmaşık ve uzun bir süreçtir. Bu nedenle süreci çocuğun gözünden değerlendirmek ve çocuğa zaman, deneme fırsatı sunmanın çok değerli olduğunu bilin.
Çocuklar besinlere tüm duyularıyla hakim olmadan onu yemezler! Bu nedenle besinleri görmeleri, onların kokularına alışmaları, dokularını elleriyle hatta bedenleriyle hissetmeleri, çevrelerindeki diğer kişilerin o besinleri yedikleri görmeleri gerekir. Ancak bu süreçler tamamlandıktan sonra çocuklar yeni yiyecekleri ağızlarına götürmeyi denerler. Ağza götürme davranışı ilk denemelerde dudakla dokunma, dille tadına bakma, yalama şeklinde olabilir. Bu davranışların hepsi çocuğun besini yemeye karşı ilgisinin yükseldiğinin bir göstergesidir. Yalama, hadi ye, yut! demeden sabırla çocuğa zaman tanımak çok değerli.
ORTAMDA STRES VE ISRAR VARSA ÇOCUKLAR YENİ BESİNLERİ DENEMEZLER!
Gelelim ortamdaki duygulara! Dünyanın en lezzetli yemeğini de yapsanız eğer ortamda stres, negatif duygular ve ısrar varsa çocuklar yeni yiyecekleri denemezler. Hatta ortamın duygusu aşırı zorlayıcıysa sevdikleri, alışık oldukları besinlerden bile kaçabilirler. Aç olsalar bile! Bu nedenle her türlü beslenme anında ortamda stresin, ısrarın ve duygusal zorlanamanın olmamasına özen gösterin.
ÇOCUKLARI YENİ YİYECEKLERE ALIŞTIRMANIN BİR YOLU: ÇOKLU TABAK DÜZENİ NASIL KURULUR?
Çoklu tabak düzeni, çocukları yeni yiyeceklere onları görerek alıştırmanın bir yoludur. Çocuklar tabaklarında tanıdıkları, bildikleri besinleri görmez ve sonunda aç kalacaklarını bilerek masaya otururlarsa asla yemek yemezler. Gerçekten aç olsalar bile! Çoklu tabak düzeni, çocuğa yeni yiyecekleri alışık olduğu besinlerle birlikte sunarak öğretmenin güzel bir yoludur.
Gelin adım adım nasıl uygulanır öğrenelim!
- Çocuğunuza 3 yada 4 bölmeli, eğlenceli tabaklar alın. Mümkünse alışverişi çocuğunuzla birlikte yapın ve alışveriş gününü keyifli bir etkinlik haline getirin. Çocuğunuzun tabakla ilgili seçimlerine saygı duyun.
- Çocuğunuzun bu tabağı önce bir oyun malzemesi olarak kullanmasına izin verin. Bebekleri besleme gibi oyunlarda bir araç olarak kullanın ve ona alışmasına yardımcı olun.
- Besinleri sunma aşamasına gelince. Tabağın bir bölümüne çocuğunuzun alışık olduğu, yemeyi sevdiği bir besini koyun.
- Diğer bir bölüme çocuğunuzun yemeyi sevdiği bir kolaylaştırıcı besin ekleyin. Örneğin, yoğurt, meyve/sebze dilimleri vs.
- Diğer bir bölüme çocuğunuzun denemesini istediğiniz yiyecekten koyun. Eğer bu besin sulu bir yemekse suyunu alın ve sadece tanelerini sunun.
- Denemesini istediğiniz yiyeceğin miktarını az tutun. Buradaki az 'gerçekten az' olmalı! Örneğin, 5 nohut tanesi gibi.
- Eğer çocuğunuz atıştırmalıklara, paketli gıdalara yada tatlılara çok düşkünse ve bu besinler öğünlerde bir pazarlık unsuruna yada rüşvete dönüşüyorsa 4'ncü bölüme makul miktarda bu ürünlerden birini ekleyin. Örneğin, 2 tane bisküvi yada bir ince dilim kek gibi. 'Bugün akşam yemeğinde tatlı olarak kakaolu kek var' diyerek bu ürünleri yemek sonrası pazarlık unsuru olmaktan çıkarın ve servisi tüm aile için yapın.
ÇOKLU TABAK DÜZENİ KURARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
- Çocukla tabak arasına girmeyin! Çocuğun tabağındaki yiyecekleri hangi sırayla ve ne kadar yiyeceğine karışmayın.
- Çocuklar ilk denemelerde tabaklarında sadece güvendikleri ve sevdikleri yiyecekleri yerler. Bunu bir başarısızlık olarak görmeyin ve denemeyi sürdürün.
- Çocukların yeni yiyecekleri denemek için 8 ila 14 kez onları görmeleri gerektiğini bir kenara not edin ve hep hatırlayın!
- Çocuğunuza sunduğunuz yiyecekleri mutlaka siz de tüketin. Bu sayede görerek öğrenme sürecini kısaltabilirsiniz.
