Çocuğum hiç yemek yemiyor!
Hiç yemek yemeyen çocuğa ne yapmalı?
Yemek yemeyen çocuğa nasıl yemek yedirilir?
Zihninde bu sorularla boğuşan anne babaların bulduğu ilk yanıt ne yazık ki çocuğa zorla yemek yedirmek oluyor! Otoritemiz, fiziki üstünlüğümüzle çocuklarımıza yemek yedirebileceğimiz yanılsaması ilk başlarda işe yarar gibi görünse de kısa sürede evdeki yemek saatlerini kabusa çeviren bir savaşa dönüştürür.
Ben Deniz Temur. Çocuklarda yeme zorlukları üzerine çalışan bir çocuk gelişimciyim. Bu yazıyı çocukları hiç yemek yemeyen ailelerin başvurdukları 'zorla besleme yönteminin' çocuk bedeni üzerindeki olumsuz etkilerini detaylıca anlatmak için hazırladım. Gelin aşama aşma zorla yemek yedirilen çocuğun bedeninde ve beyninde olanlara yakından bakalım!
GEÇMİŞ HATALARINIZI UNUTUN, BUGÜN YENİDEN BAŞLAYIN!
Küçük ama önemli bir uyarı ile başlamak istiyorum. Çocuğunu zorla besleyen bir ebeveynseniz bu yazıda okuduklarınız sizi üzebilir, kendinizi kötü hissetmenize neden olabilir. Okuduklarınız sizi rahatsız etse bile okumaya ve çözüm üretmenin yollarını bulmaya devam edin. Çocuklar doğru duygularla onlara yaklaştığımızda kötü anılarını hemen yenileriyle değiştirir ve yaralarını tamir ederler. Geçmişte her ne yaptıysanız hepsini unutun, bugün yeni bir gün ve yeniden başlamak için hiçbir engeliniz yok.
ÖNCE STRES NEDİR ÖĞRENELİM!
Çocuğunuza zorla yemek yediriyorsanız ve bunun sonuçlarını öğrenmek istiyorsanız işe stres nedir, ne işe yarar, stresin sonuçları neler öğrenerek başlamakta fayda var.
Stres günlük hayatın her anında duyduğumuz, sık sık kullanarak basitleştirdiğimiz bir terim. Ancak bedenimiz için çok önemli ve hayati.
Stres en basit tanımıyla vücudumuzun hayatta kalmak için verdiği hızlı tepkilerdir. Bir örnekle kolaylaştıralım. Sabah karanlık bir saatte evden çıktınız ve işinize yetişmeye çalışıyorsunuz. Uykunuzu da tam alamadınız. Yarı uyur yarı uyanık karanlık sokakta yürüyorsunuz. Birden karşınıza bir köpek sürüsü çıkıyor ve hiç de dost canlısı görünmüyorlar. Siz de köpeklerden biraz korkuyorsunuz. İşte tam o anda tüylerinizi diken diken eden, uykunuzu anında açan, sizi hızla koşabilecek kadar tetikte bir hale getiren mekanizma strestir.
STRES ANINDA VÜCUTTA NE OLUR?
Stres anında vücut 'kaç moduna' geçer. Kan hızla hareket edebilmeniz için organlardan kaslara doğru çekilir. Çünkü kaçarken en çok kaslarınıza ihtiyacınız olur ve sizi o köpek sürüsünden hızla ulaştırmayı başarır. Stres anında kan en çok sindirim ve boşaltım sisteminden çekilir. Çünkü stres altında düşüneceğiniz en son şey beslenmedir. Peşinizde köpek sürüsü varken durup bir sandviç atıştırayım demezsiniz. Dolayısıyla vücutta o anda en az ihtiyaç duyduğu organlardaki kanı, kaslara pompalar. Hem de hızla.
STRESİN KISA SÜRELİSİ FAYDALI, UZUN SÜRELİSİ TEHLİKELİDİR
Yazının başında da yazdığım gibi stres vücudumuzun hayatta kalma modudur. Kısa süreli stres hayat kurtarır, ancak stres uzun süreli ve sürekli hale gelirse hayatımızı karartan, bedenimizi allak bullak eden büyük bir soruna dönüşür.
ZORLA YEMEK YEDİRME ÇOCUKLARDAKİ STRES DÜZEYİNİ ARTTIRIR
Gelin şimdi yukarıda anlattıklarımı aklımızda tutarak, 'stres-zorla beslenme' ilişkisine bakalım. İnsan bedenine yapılan her tür zorlu müdahale stresi tetikler. Zorla besleme de buna dahil. Bir bedenin içine isteğinin dışında bir şeyler soktuğunuzda stres mekanizması tetiklenir. Vücuttaki kan özellikle de sindirim ve boşaltım sistemindeki kan kaslara doğru akar. Çocuğunuzun bedeni 'kaç moduna' geçer. Bu aşamada mama sandalyesine bağlama, zorla ağzına kaşığı sokma gibi davranışlar sürdüğünde çocuğunuzun bedeni yüksek düzeyde strese maruz kalır.
STRES ALTINDA ZORLA BESLENMENİN HİÇ BİR FAYDASI YOKTUR
Tekrar hatırlayalım! Stres altında kan sindirim ve boşaltım sisteminden kaslara doğru akar. Zorla beslenen çocuğun bedeni stres nedeniyle sindirim yapamaz haldedir. Ancak beslenme devam eder. Bu durumdaki bir çocukta karın ağrısı, mide bulantısı, hazımsızlık, kabızlık gibi sorunlar kendini göstermeye başlar. Zorla beslenme ile alınan besinler vücut tarafından sindirilemez ve fayda sağlayamaz.
HER GÜN GÜNDE 3 KEZ YEMEYE ZORLANAN ÇOCUKLARDA KRONİK STRES BOZUKLUĞU YAŞANIR
Kısa süreli stres hayatımızı kurtaran bir can simidi olsa da uzun süreli ve sürekli stres vücuda zarar veren ciddi bir tehlikedir. Kısa süreli strese tıpta 'akut stres' denir. Uzun süreli stres ise 'kronik stres' olarak anılır ve sonuçları tüm hayata yayılan, çocukluk çağında çok da görmek istemediğimiz tablolara neden olur. Eğer çocuğunuz her gün, günde 3 öğün zorla besliyorsanız çocuğunuzun bedeni stresten çıkamıyor, beyni sürekli stres halinde çalışıyor demektir. Bu da aslında bizi hayatta tutan mekanizmanın, bizim bedenimize zarar vermesi demektir.
BESİNLERİN TADI İLE KÖTÜ HİSLER BİRBİRİNE MÜHÜRLENİR!
Bir örnekle devam edelim. Hepimizin başına gelmiştir. Bir gün yediğiniz bir besin sizi zehirlemiş yada ciddi hastalanmanıza neden olmuştur. O yiyeceği uzun yıllar tekrar yemekte zorlanabiliriz. Hatta gördüğümüz an midemizdeki bulantı ve kusma hissi ilk günkü gibi geri gelir. Tersi de mümkün! Çocukken evde pişen kekin kokusunun yarattığı mutluluk hissinin her kek kokusunda yeniden içimizi ısıtması gibi. İşte bu beynimizin beslenme deneyimini bize hatırlatmasının bir yoludur. Vücut besinleri tüketirken aldığımız lezzetle, hissettiğimiz duyguları adeta birbirine mühürler. Eğer beslenirken iyi hisselere sahipseniz bir sonraki beslenme deneyiminde aynı lezzetle kendinizi iyi ve mutlu hissedersiniz. Peki ya tam tersi! Zorla yediğiniz her yemek sizi hasta ve kötü hissettirir. Bedeninize yapılan müdahale duygusal olarak kendinizi kötü hissetmenize ve bakım veren yetişkinlere olan güveninizi sarsar. Beyin her yemekte, her zorla beslenilen lezzette bu kötü duyguları çocuğunuza tekrar tekrar hatırlatır.
ZORLA BESLENME SÜRDÜKÇE ÇOCUKLAR ÇOK DAHA SEÇİCİ VE ZORLU YİYİCİLER OLURLAR
Şimdi düşünün!
Aylarca birbirinden farklı lezzetteki besini çocuğunuza zorla yedirdiniz ve hep biri için beyni kötü bir kodlama yaptı. Bu durum çocukların her geçen gün daha çok yemek seçmesine, sadece güvende hissettikleri yiyeceklere tutunmasına neden olur. Yeni yiyecekleri denemelerini ise imkansızlaştırır. Bu durumdaki çocukların çoğu sade makarna, ekmek, simit, poğaça gibi her lokması aynı tat ve dokudaki, renksiz karbonhidratlara tutunurlar ve bu besinlerle doymayı öğrenirler.
PEKİ NE YAPACAĞIZ?
1- Bugünden tezi yok çocuğunuzu zorla beslemeyi bırakacaksınız. Bunun ona hiçbir faydası olmadığını bilin ve zararları ortadan kaldırmaya odaklanın.
2- Çocuklar neden yemek yemez? Bu sorunun yanıtını öğrenin. Her çocuk her yaş ve geçiş döneminde farklı bir nedenle yemek yemez. Bu nedenleri bilir ve onun gelişimine ayak uydurmayı başarırsanız beslenmek bir savaş haline dönüşmez.
3- Çocuklar beslenirken nelere ihtiyaç duyarlar? bu sorunun yanıtını öğrenin ve beslenme düzeninizi bugün göre yeniden düzenleyin.
Eğer bu bilgilere nasıl ulaşacağınız bilmiyorsanız benim [email protected] adresinden iletişime geçebilirsiniz. Instagram'da @cocukgelisimcideniztemur sayfasını da takibe alarak, bana ulaşabilirsiniz.
